Maalkoppeltje (onderaandrijver)

Sinds kort hebben wij van een bevriende molenaar een electrisch maalkoppeltje gekregen.
Onze technische mannen gaan de uitdaging aan om het maalvaardig te maken.
Ofschoon het geheel in goede staat verkeert is een electromotor installeren nog een uitdagend klusje.

Deze molen heeft altijd gefunctioneert en het aparte is dat de ondersteen aangedreven wordt.

Koppen en Frings

Correspondentie en aantekeningen Jan d.d. 15-2-2024

Ik vond nog wat over onderlopers in het boek van Friedrich Kick, "Die Mehlfabrikation" uit 1878.
Kick is een groot voorstander van dit type molen omdat:
- de middelpuntvliedende kracht meewerkt (i.t.t. bij de bovenlopers, al wordt dat van dat type ten onrechte vaak ook gezegd);
de stenen drijven het meel hierdoor beter uit, en het maalgoed hoopt zich nergens op
- de productie vanwege het bovenstaande groter is
- het meel heel gelijkmatig gemalen is, zonder grotere of kleinere stukjes erin
- het meel koeler blijft; dit vindt Kick het grootste voordeel.
En van maalstoelen waarbij beide stenen draaien, zegt hij dat die niet te verkiezen zijn.
Ze hebben wel de grootste productie van allemaal (2 x zoveel als van een bovenloper), maar het meel is van slechte kwaliteit.
Groeten,
Jan
De onderloper
“Rond zingende stenen” uit het boek werken met de korenmolen van D. J. Abelskamp
Op deze as is een der stenen gemonteerd d.m.v. een klembusconstructie (als bij een kogellager)zodat hij gemakkelijk van de as te verwijderen is voor het scherpen bijvoorbeeld. De steen is gegoten en een ijzeren plaat. De stilstaande steen is met drie paar bouten (trek en duwbouten) aan het deksel, dat afneembaar is, bevestigd.
Deze steen is dus zeer zuiver evenwijdig aan de draaiende steen te stellen. Dit is ook nodig in verband met het kleine steenoppervlak.
De as kan door de lagers heen en weer schuiven en is verstelbaar d.m.v. een stelbout met contramoer, zodat men de fijnheid kan instellen.
Door een uitrukinrichting is de draaiende steen in één handbeweging van de stilstaande te verwijderen, zodat hij geheel is ‘uitgelicht’.
Het graan wordt door een schuddebak en schroefbladen op het eerste gedeelte van de as door het steengat van de stilstaande steen tussen beide stenen gevoerd.

De diameters van de stenen variëren van 400 tot 800 mm.

De omtreksnelheid is zeer hoog, wel zo’n 18 m/sec.

Door deze snelheid wordt het product tussen de stenen getransporteerd door middelpuntvliedende kracht. Dit in tegenstelling tot een horizontale steen, waar het transport tussen de stenen voornamelijk wordt veroorzaakt door het scherpsel.Hier is het scherpsel dus niet of weinig transporterend.
Een rechtpandscherpsel komt vaak voor, waarbij soms niet de uitslagen, maar de kerven in elkaar uitlopen om het product wat langer tussen de stenen te houden.
De stenen zijn meestal kunststenen, maar ook wel van Franse stenen gemaakt. Door de zuivere afstelling is er mooi tarwemeel mee te maken, maar ook breken is mogelijk.

Bron: Rond zingende stenen, blz 113.

Voorbeeld;

Diameter steen 60 cm = 600 mm

Omtrek = 3,14 x 600 = 1884 mm

Snelheid = 18000 mm/sec = 9,5 omwenteling per seconde = 573 RPM

Bovenstaande info via Peter Pouwels verkregen waarvoor dank.